بررسی علل گرایش به عرفی گرایی نزد روشنفکران معاصر ایرانی (با تاکید بر نظریات عبدالکریم سروش و محمد مجتهد شبستری)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی علوم سیاسی، اندیشه سیاسی واحد همدان، دانشگاه ازاد اسلامی، همدان، ایران

2 استادیار علوم سیاسی، واحد همدان، دانشگاه ازاد اسلامی، همدان، ایران

3 دانشیار روابط بین الملل، واحد همدان، دانشگاه ازاد اسلامی، همدان، ایران

10.30510/psi.2022.323021.2914

چکیده

یکی از مهمترین کارکردهای انقلاب اسلامی و شاخصه های اساسی آن توجه به دین و معنویت می باشد که از سوی بسیاری از روشنفکران جامعه و تئوری پردزان انقلاب مورد توجه و تاکید قرار گرفت. اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، عرفی گرایی در میان روشنفکران و فرایند آن از مباحث مهم جامعه در حوزه دین و مناسبات سیاسی و اجتماعی به شمارمی رود. لذا دو دیدگاه حداقلی و حداکثری در تقابل با دین و جایگاه آن در عرصه جامعه وجود دارد. که علل و عوامل موثری در این فرایند مشاهده می شود که کمتر مورد توجه و تحقیق قرار گرفته است. برهمین اساس مهمترین پرسش مقاله پیش رو عبارت است از اینکه؛ دلایل گرایش روشنفکران دینی به عرفی گرایی بعد از انقلاب اسلامی در ایران چیست؟ در بیان مدعا نیز؛ عدم تفهم صحیح از جوهر دین و حقیقت دیندارى، ضعف در کارآمدی سیاسی، رهیافت هرمنوتیکی به دین، اولیوت دادن به دموکراسی در تقابل با دین از دلایل اصلی گرایش روشنفکران دینی به عرفی گرایی پس از انقلاب اسلامی معرفی شده است. مهمترین هدف این پژوهش نیز؛ تبیین علل عرفی گرایی در میان روشنفکران دینی پس از انقلاب اسلامی ایران (با تاکید بر نظریات عبدالکریم سروش و مجمد مجتهد شبستری) است. نتایج حاکی از آن است که عرفی گرایی در جمهوری اسلامی ایران، به امری اجتناب ناپذیر بدل شده و با مدرنیته در هم تنیده شده است. تحقیق حاضر با بهره گیری از روش تحلیلی توصیفی در مورد گفتمانهای روشنفکری پس از انقلاب اسلامی به رشته تحریر در آمده است.

کلیدواژه‌ها

ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران
دوره 5، شماره 11
بهمن 1401
صفحه 224-242

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار