عوامل سیاسی و اجتماعی موثر بر سیاستگذاری دولتها (ملی شدن صنعت نفت و انرژی هسته ای ) بر اساس مدل سیستم ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد واحد زنجان

2 گروه حقوق دانشگاه ازاد واحد زنجان

3 استادیارعلوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی.واحد زنجان، زنجان،ایران

4 Assistant Professor of Political Science, Islamic Azad University, Zanjan Branch, Zanjan, Iran

10.30510/psi.2022.312707.2563

چکیده

منابع و درآمدهای ملی همواره یکی از مهم ترین و حیاتی ترین ابزارها برای تکوین دولت مدرن و پیشبرد فرایند سیاستگذاری در هر جامعه ای به شمار می رود. با این حال میزان و نحوه بهره برداری از این منابع توسط سیاستگذاران می تواند پیامدهای مثبت و یا منفی برای توسعه ملی در پی داشته باشد. دراین پژوهش، با رویکرد مقایسه‌ای به بررسى دو رویداد مهم و حساس در دو مقطع تاریخ معاصر ایران، یعنى ملى شدن صنعت نفت ایران و دستیابى به انرژى هسته اى و مشکلاتی که ساختار سیاسی و اجتماعى ایران ایجاد شده است، در دستور کار قرار گرفت.تأکید این پژوهش بر نظریه سیستمها دیوید ایستون بوده است با روش توصیفی و تحلیلی صورت گرفته و گردآوری اطلاعات به صورت مطالعات کتابخانه ای و اسنادی بوده است. نتایج تحقیق نشان می دهدزمینه های ملی شدن صنعت نفت و اجرای غنی سازی هسته ای در ایران در دو زمان متفاوت (دهه 1320 و دهه 1380) رامی بایست متاثر از اقدامات استبدادی و به اصطلاح نوسازانه رضاشاه در پرتو شخصی و موروثی شدن قدرت از یک سو و پیامدهای نفوذ و سلطه ی بیگانگان از جمله کشور انگلستان در امور داخلی ایران د رچارچوب صنعت نفت و از سوی دیگر، تحریم و دخالت سازمان های بین المللی و محدودیت های اقتصادی کشورهای بیگانه درچارچوب غنی سازی انرژی هسته ای دانست. که این امر سبب افزایش تقاضاها گردیده که این مسائل زمینه های برپایی جنبش ملی شدن نفت و غنی سازی انرژی هسته ای را فراهم ساخت.

کلیدواژه‌ها