سازگاری دموکراسی در نظام سازی حکومتهای اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس، قشم

2 استاد،گروه حقوق عمومی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران،

3 دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بندرعباس، بندرعباس، ایران.

10.30510/psi.2022.329321.3103

چکیده

سیاست در بطن آموزه های دین اسلام نهفته است و مفهوم اسلام غیرسیاسی در مقابل آن کاربردی ناروا است. نظام اسلامی یک نظام شرعی قانونی است کـه دارای اساسـنامه و قانون اساسی میباشد. این قانون برگرفته از قرآن و سـنت پیـامبر اسـت دولـت قـانونی اسـلام، عنوان و صفت خاصی به جز اسلامی ندارد. قرآن و سنت پیامبر نیز بر اصول دموکراسی صحه گذاشته است، دین اسلام، دموکراسی را به معنای توجـه بـه پایگـاه مـردم در حکومـت قبول دارد. دموکراسی یعنی عدم تحمیل شرایط نا خواسته بر مردم کـه از طریـق راهکارهـای زیادی همچون انتخابات، همه پرسی، حـق حکومـت اکثریـت، تعـدد احـزاب، حـق مخالفـت اقلیت، آزادی مطبوعات و رسانه ها و اسـتقلال قـوه قـضاییه محقـق مـی شـود. چنـین مـاهیتی از دموکراسی نه تنها مغایر با اسلام نیست بلکه بسیار نزدیک با روح اسلام است. این پژوهش با هدف بررسی سازگاری های دموکراسی در نظام سازی حکومتهای اسلامی خاورمیانه به روش تحلیلی توصیفی صورت پذیرفت. در این پژوهش سه اصل نظارت همگانی، برابری سیاسی، امکان تصمیم‌گیری عمومی دربارة مقررات و سیاست‌ها، در اسلام نواندیش که مهمترین اصول دموکراسی در نظام سازی حکومتها می باشد مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد سه اصل مورد بررسی در کلیة محورها در اسلام نواندیش با دموکراسی سازگار بود. به نظر می رسد ترغیب حکومت های اسلامی به دموکراسی و تشکیل حکومت های شایسته از طریق انتخابات آزاد و سالم به همراه توسعه اقتصادی و وجود رسانه‌های مستقل مهمترین راهکار جهت برطرف کردن موانع دموکراسی در حکومت های اسلامی باشد.

کلیدواژه‌ها