یکی از مفاهیم متأخر برساخته فوکو، Dispositif یا سامانه است. منظور از سامانه سازوکارهای عناصر ناهمگنی مانند گفتمانها، نهادها، ساختهای معماری، تصمیمات نظارتی، قوانین، اقدامات اداری، گزارههای علمی، گزارههای فلسفی، اخلاقی و بشردوستانه که موجب تقویت و حفظ اعمال قدرت در جامعه میشود. در این پژوهش، پس از بررسی کوتاه این مفهوم در دستگاه فکری فوکو و معرفی دیدگاههای برخی از نظریهپردازان نسبت به این مفهوم، به شناسایی و معرفی یک سامانه در تاریخ به نام «سامانه التقاط عناصر ایرانیت و اسلامیت» در دوره عباسیان میپردازیم. منظور از سامانه التقاط عناصر ایرانیت و اسلامیت این است که از حدود یک قرن بعد از ورود اعراب مسلمان به ایران و با توجه بهضرورت تاریخی، وقتی نیروها و گروههای تأثیرگذار بر هویت ایرانی متوجه شدند که نه با تأکید صرف بر هویت اسلامیت و نه با تأکید صرف بر هویت ایرانیت، نمیتوانند بر مردم ایران تأثیر بگذارند، هرکدام سعی کردند بهگونهای به ترکیب و التقاط عناصر هویتی ایرانی و اسلامی بپردازند تا از این ترکیب بتوانند اندیشهای تولید کنند که همزمان مورد اقبال مردم ایران و دین اسلام برخوردار شوند.
اشکورکیایی, افشین, & نظری, علی اشرف. (1401). سامانه التقاط عناصر ایرانیت و اسلامیت در دوران عباسیان: بازخوانی بر اساس مفهوم سامانه در روششناسی فوکو. ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران, 5(11), 3533-3546. doi: 10.30510/psi.2022.296991.2046
MLA
افشین اشکورکیایی; علی اشرف نظری. "سامانه التقاط عناصر ایرانیت و اسلامیت در دوران عباسیان: بازخوانی بر اساس مفهوم سامانه در روششناسی فوکو". ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران, 5, 11, 1401, 3533-3546. doi: 10.30510/psi.2022.296991.2046
HARVARD
اشکورکیایی, افشین, نظری, علی اشرف. (1401). 'سامانه التقاط عناصر ایرانیت و اسلامیت در دوران عباسیان: بازخوانی بر اساس مفهوم سامانه در روششناسی فوکو', ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران, 5(11), pp. 3533-3546. doi: 10.30510/psi.2022.296991.2046
VANCOUVER
اشکورکیایی, افشین, نظری, علی اشرف. سامانه التقاط عناصر ایرانیت و اسلامیت در دوران عباسیان: بازخوانی بر اساس مفهوم سامانه در روششناسی فوکو. ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران, 1401; 5(11): 3533-3546. doi: 10.30510/psi.2022.296991.2046