نقش ساختارهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بر روند عکاسی مستند ایران در دوره‌ی اصلاحات (با تاکید بر آراء دو جامعه‌شناس هنر، جورج لوکاچ و آرنولد هاوزر)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 اصفهان- خیابان توحید میانی- کوچه رسالت- پلاک 9( ساختمان مروارید) - واحد 7

2 دکترای علوم سیاسی، دانشیار دانشگاه هنر تهران، دانشکده سینما و تئاتر.

10.30510/psi.2022.333716.3246

چکیده

در خصوص تاثیر ساختارهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دوره‌ی اصلاحات بر روند عکاسی مستند مطالعات کمی صورت گرفته است، این موضوع از لحاظ کاربرد عکاسی مستند با رویکرد‌های مستند اجتماعی و خبری در ثبت رویدادهای اجتماعی این دوره حائز اهمیت است. این مقاله با هدف مطالعه‌ی رابطه‌ی وقایع این دوره و عکاسی مستند، چگونگی نقش سیاست‌های قدرت حاکم بر روند عکاسی مستند را با استفاده از برخی آرای لوکاچ و هاوزر بررسی می‌کند. در این پژوهشِ کیفی، روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و جمع‌آوری اطلاعات از طریق مرورِ ادبیات مکتوب چاپی و الکترونیکی می‌باشد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که عکاسی مستند در دوره‌ی اصلاحات تحت تاثیر سیاست‌ها و ایدئولوژی‌ قدرت حاکم بوده و با وجود فضای باز سیاسی و اجتماعی، عکاسان نتوانستند روح زمانه‌ی خود را با تمامی ابعادش بازتاب دهند. مولفه‌هایی چون انتشار مطبوعات، ظهور خبرگزاری‌ها، برگزاری مسابقات، سالانه‌های عکاسی، نمایشگاه‌ها و چاپ کتاب‌های عکاسی در پیشرفت عکاسی مستند دوره‌ی اصلاحات موثر بودند و عواملی همچون ممنوعیت‌ها، سانسور و ممیزی مانع پیشرفت آن بودند، و عکس‌هایی که در راستای ایدئولوژی قدرت سیاسی حاکم بود و یا از ایده‌آلیسم‌های آن محسوب می‌شدند مورد حمایت قرار می‌گرفتند. می‌توان گفت که بر طبق مباحث ارایه شده، جریان عکاسی مستند در دوره‌ی اصلاحات به طور نسبی منطبق بر آرای مطرح شده‌ از لوکاچ و هاوزر می‌باشد.

کلیدواژه‌ها