تأثیر سیاست خارجی بر جایگاه منطقه ای ایران (2001-2018)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روابط بین الملل دانشگاه گیلان

2 استاد، گروه روابط بین الملل دانشگاه گیلان، گیلان، ایران

10.30510/psi.2022.348733.3649

چکیده

منطقه ی خاورمیانه در سال های ابتدایی قرن 21 آبستن تغییرات گوناگونی مانند حادثه یازده سپتامبر، حمله به عراق و افغانستان، انقلاب های عربی و حضور داعش بوده است که این تحولات، تأثیرات شگرفی بر جایگاه منطقه ای ایران و بالتبع سیاست خارجی آن داشته است. در راستای بررسی سیاست خارجی ایران و با هدف بررسی جایگاه منطقه ای ایران در سال های 2001 تا 2018با استفاده از نظریه ی نوواقع گرایی در پی پاسخ به این سؤال هستیم که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران چه نقشی در جایگاه منطقه ای آن دارد؟ فرضیه ی مطرح شده در پاسخ به این سؤال عبارت است از اینکه سیاست خارجی ایدئولوژی محور و ترویج گرای اسلام شیعی در راستای صدور انقلاب جمهوری اسلامی ایران زمینه تعارضات گسترده با بازیگران عمده منطقه ای و فرامنطقه ای را ایجاد می کند و موجب موفقیت پروژه ایران هراسی از سوی دشمنان شده است و زمینه فرسایش قدرت ایران در زمینه های اقتصادی،نظامی و سیاسی را ایجاد کرده است.محدودیت های بیشماری مانند عدم حضور در همه ی کشورهای منطقه و عدم دسترسی به اطلاعات دست اول و محرمانه و محدودیت زمان در راه حصول به نتیجه ی تحقیق وجود داشته است. نتایج این مقاله از این جهت ضرورت دارد که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران به دلیل عدم درک صحیح از منافع و ایدئولوژی باعث تعارض های هویتی با کشورهای منطقه(قطر، عربستان و اسرائیل)و کشورهای فرامنطقه ای(آمریکا)شده است و این وضعیت تأثیر مستقیمی بر فرسایش قدرت ایران در عرصه های نظامی، اقتصادی و سیاسی داشته است.

کلیدواژه‌ها