فرهنگ موضوعی، تحلیلی، اجتماعی اشعار جامی (با تکیه بر مثنوی معنوی هفت اورنگ)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادب فارسی، دانشکدۀ علوم انسانی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران.

2 گروه زبان و ادب فارسی، دانشکدۀ علوم انسانی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران.

3 گروه زبان و ادب فارسی، دانشکدۀ علوم انسانی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران

10.30510/psi.2022.362007.3968

چکیده

ادبیات کهن پارسی مملو از نام های درخشانی است که به فرهیختگی شناسند و زمانه به جاودانه ساختن آثارشان کمر همت بسته و نامشان را بر جریده عالم ثبت گردانده است. از آنجایی که بهترین وسیله شناخت هر عارف و شاعری، مطالعه آثار قلمی آن است؛ از اینرو در پژوهش سعی شده است تا اندیشه های جامی، شاعر و نویسنده نام آور قرن نهم هجری قمری که با عنوان "خاتم الشعرا"ی ادبیات کهن شناخته شده و عارفی قابل احترام است، مورد مطالعه قرار گیرد. لذا هدف از این تحقیق، تدوین و ارائه فرهنگ موضوعی- تحلیلی هفت اورنگ جامی است که مضامین و موضوعات مورد توجه و تمرکز جامی را نمایان نماید. جهت رسیدن به این هدف، با استفاده از روش تحلیلی -توصیفی و بکارگیری روش بسامدی با واحد تحلیل ده بیت، موضوعات به صورت الفبایی با روش تحلیل مضمون طبقه بندی و آماده گردید. نتایج این بررسی نشان میدهد که مثنوی هفت اورنگ عارف جامی در کنار بسیاری از قابلیت هایش، به مضامین و اندیشه های حکمی، اخلاقی، عرفانی و اجتماعی بیشماری آراسته گردیده است که در این نوشتار بصورت فرهنگ موضوعی دسته بندی و ارایه شده است.ارزش این فرهنگ موضوعی که برای اولین بار ارائه میشود در این است که در برگیرنده مفاهیم وموضوعاتی است که تفکرات و اندیشه های متنوع جامی در هفت اورنگ را بر اساس حروف الفبایی به راحتی و سریعا در اختیار محققان و پژوهشگران قرار می دهد.

کلیدواژه‌ها