تحلیل انطباق برنامه‌های توسعه اقتصادی- اجتماعی با الگوهای سیاست‌گذاری سه‌گانه در دوران پهلوی دوم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای رشته علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان

2 استادیار و عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی،دانشگاه آزاد اسلامی ،واحد زنجان،زنجان ،ایران

3 استادیار روابط بین الملل، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.

10.30510/psi.2022.335473.3345

چکیده

در راستای بررسی برنامه‌های توسعه در دوران پهلوی دوم باید بیان داشت که هیچ‌یک از برنامه‌های توسعه پیش از انقلاب نگاه جامع و بومی به توسعه نداشتند. می‌توان گفت که دولت ایران در دهه ۱۳۵۰ یعنی سال‌های اجرای برنامه‌های پنج‌گانه، دولتی کاملاً وابسته بوده است. با طرح این سؤال اصلی که «برنامه‌های توسعه اقتصادی-اجتماعی در دوره پهلوی دوم با کدام یک از روش‌های سیاست‌گذاری نهادی، انتخاب عمومی و مدل گروهی سازگاری داشته است؟»، مقاله حاضر به بررسی و تحلیل الگوهای سه‌گانه عصر پهلوی دوم پرداخته است. توسعه این دوره مبتنی بر ترقی و مدرنیزاسیون غربی بوده است. افزون بر این، عنصر دین در پیشرفت، آبادانی و در کل در نظام برنامه‌ریزی و طرح‌های توسعه نقش نداشته است؛ توسعه‌ای که به لحاظ کمی، فقط رشد اقتصادی را بدون در نظر گرفتن عوامل کیفی و بومی‌سازی توسعه مدنظر داشته است. توسعه اقتصادی و اجتماعی دوره پهلوی دوم در پنج برنامه، با دستاوردها و البته کاستی‌هایی همراه بوده است و هر یک از این پنج برنامه با یکی از الگوهای سه‌گانه سیاست‌گذاری سازگاری داشته است. مقاله حاضر، به بررسی انطباق برنامه‌های توسعه اقتصادی و اجتماعی دوره پهلوی دوم با الگوهای سیاست‌گذاری سه‌گانه پرداخته است.

کلیدواژه‌ها