مولفه‌های فرهنگ سیاسی ایران و چگونگی رواج آن‌ها در دوره محمدرضاشاه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار تاریخ سیاسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران

2 دکتری علوم سیاسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران

10.30510/psi.2022.323925.2984

چکیده

هدف این مقاله بررسی مولفه‌های فرهنگ سیاسی ایران و چگونگی رواج آن‌ها در دوره محمدرضاشاه می‌باشد. براین‌اساس، سئوال مقاله این است که فرهنگ سیاسی ایران در دوره محمدرضاشاه دارای چه مؤلفه‌هایی بوده و این مؤلفه‌ها چگونه رواج (شیوع) پیدا کرده بودند؟ فرضیه‌ پژوهش این است که فرهنگ سیاسی ایران در دوره حکومت محمدرضاشاه، دارای مؤلفه‌های غیرمدنی بوده و از میان عوامل مختلفی که در شیوع این مولفه‌ها نقش داشته‌اند، ساختار سیاسی نقش مهم‌تری داشته است؛ مقاله بر این ادعاست که افرادی که طی سال‌های مدید تحت‌سلطه‌ی حکومت اقتدارگرای پهلوی دوم زندگی کرده بودند، به‌صورت طبیعی خصلت غیردموکراتیک (اقتدارگرایانه) پیدا ‌کرده بودند و روح حاکم بر نخبگان سیاسی و مردم ایران در رفتار، اخلاق و روحیات آن‌ها متجلی شده است. نظام سیاسی مذکور با اتخاذ و اعمال سیاست‌های اقتدارگرایانه، توانسته بود از شکل‌گیری بسترها و امکانات لازم برای بروز و رواج مؤلفه‌های مدنی‌ و مثبتی چون قانون‌گرایی، اعتماد سیاسی و ... در فرهنگ سیاسی ایران جلوگیری کند و به‌جای آن، فضای ساختاری لازم را برای تقویت و رواج مؤلفه‌های غیرمدنی و منفی‌ چون ترس از شاه یا حکومت، احساس ناامنی، بی‌اعتمادی سیاسی، خشونت و ستیزه‌جویی، عدم‌تساهل‌ومدارای سیاسی و ... در فرهنگ سیاسی ایران شکل دهد. لازم به ذکر است که در این مقاله از روش توصیفی-تحلیلی استفاده شده است.

کلیدواژه‌ها

ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران
دوره 5، شماره 12
اسفند 1401
صفحه 2020-2035

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار