بررسی تطبیقی نظارت و نفوذ قوه مقننه بر قوه مجریه در ایران و انگلیس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق عمومی، واحد رفسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، رفسنجان، ایران

2 دانشیار گروه حقوق عمومی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 استادیار گروه حقوق عمومی، واحد رفسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، رفسنجان، ایران

4 دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

10.30510/psi.2022.311228.2502

چکیده

در این مقاله نظارت و نفوذ قوه مقننه بر قوه مجریه در ایران و انگلیس به صورت تطبیقی بررسی شده استبررسی نفود و نظارت قوه مقننه برقوه مجریه در پرتو تفکیک قوا در نظام هایی چون جمهوری اسلامی ایران با نظام های پارلمانی مانند انگلستان در شناخت بیشتر جایگاه پارلمان و نفوذ و نظارت آن بر قوه مجریه از اهمیت بالایی برخوردار است. مقاله حاضر توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از روش کتابخانه ای به بررسی موضوع مورد اشاره پرداخته است. نتایج مقاله بیانگر این امر است که در رژیم پارلمانی انگلستان، قوه مجریه ابزارهای چند برای نفوذ و تأثیرگذاری بر روی قوه مقنّنه برخوردار است. این ابزارها و وسایل نفوذ همه در یک قدرت و شدّت نبوده و از امکان خاتمه دادن به حیات قوه مقنّنه (انحلال پارلمان) گرفته تا یک حق حضور ساده اعضای قوه مجریه در جلسات مجالس قانون‌گذاری متنوع‌اند. در انگلیس قوه مجریه دو رکنی است یعنی در رأس آن یک رئیس کشور(پادشاه) و یک رئیس حکومت(نخست وزیر یا رئیس الوزراء) کلیه مسؤولیت‌های سیاسی را برعهده دارد. طوری که اعضای دولت، کابینه و هیئت وزیران از میان نمایندگان مجلس انتخاب می شوند و نخست وزیر نیز خود یکی از نمایندگان مجلس عوام و رهبر حزب اکثریت است. در نظام حقوقی ایران نیز قوه مقننه امکان طرح سوال از وزرا و رئیس جمهور دارد اما در مجموع اختیارات قوه مقننه در قالب ساختار حقوقی منحصر به فرد جمهوری اسلامی ایران تحت لوای اختیارت فراقوه‌ای مقام رهبری محدود می شود.

کلیدواژه‌ها