بررسی قواعد مهم کرامت انسانی درخصوص دادرسی عادلانه در فقه شیعه و حقوق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد سمنان،دانشگاه آزاد اسلامی،سمنان، ایران.

2 گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی،واحد سمنان،دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران.

3 گر‌وه فقه ومبانی حقوق اسلامی،واحد سمنان،دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران.

10.30510/psi.2022.305354.2318

چکیده

برخورداری از حق کرامت انسانی یکی مهمترین حقوق بشری است. حق‌های بنیادین انسان که ارتباطی وثیق با کرامت ذاتی و فاعلیت اخلاقی انسان دارند، از جهت نظری غیر قابل انکار وغیر قابل سلب‌اند وحکومت نمی‌تواند نسبت به آن‌ها دست‌اندازی کند. این حقوق را حکومت ایجاد نمی‌کند تا بتواند آن را سلب کند. بحث دادرسی عدلانه در فقه و حقوق یکی از مباحث مهم است؛ محاکمه مجرمان با حضور هیأت منصفه و همچنین استرداد این مجرمان از ارفاق‌های مهمی است که قانون‌گذاران در مورد این گروه افراد اعمال می‌کنند و ارتباط مستقیمی با کرامت انسانی دارد. سؤال ما در این مقاله این بود که قواعد مهم کرامت انسانی درخصوص دادرسی عادلانه در فقه شیعه و حقوق کدامند؟ رعایت مساوات، رعایت بی‌طرفی قضائی، رعایت حقوق متهم، استماع اظهارت طرفین، یکسان‌نگری در دادگری، مساوات در اجرای حکم، صدور حکم به حق و عدم تأخیر در آن، حق بهره‌مندی از وکیل، حق داشتن وکیل در قوانین شکلی ایران، حق واخواهی برای متهم غایب، حق واخواهی از احکام در قوانین شکلی، رعایت‌شان و جایگاه عدالت در دادگستری و نهایتاً لزوم رعایت دادرسی عادلانه این قواعد را تشکیل می‌دهند که به تفصیل در این مقاله بدانها پرداخته‌ایم.

کلیدواژه‌ها