1
استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2
استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
10.30510/psi.2022.304342.2291
چکیده
معنای حرکت جوهری استکمالی بودن حرکتهای ذاتی است که از ماده و هیولای اولی آغازشده و تا مرتبه تجرد وصول به ملکوت عالم ادامه دارد و چون شیء به تجرد تام رسید، و حیثیت قبول و فعلیت خود را که زمینهساز خروج تدریجی از قوه به فعل است، از دست داد، به فعلیت تام واصلشده و به نهایت خود میرسد». تحقیق حاضر با هدف حرکت جوهری و تجسم اعمال از دیدگاه آیتالله جوادی آملی انجام گردید. روش پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی بود. دادههای پژوهش حاضر با مراجعه به کتب مربوط با عنوان پژوهش، مقالات، پایاننامهها و اسناد مرتبط جمعآوری و تحلیلشده است و بهطورکلی میتوان روش گردآوری دادههای این پژوهش را کتابخانهای و اسنادی دانست. از دیدگاه آیتالله جوادی آملی انسان نیز بهعنوان اشرف مخلوقات درحرکتی مستمر و مداوم با طی مراحل از ابتدای پیدایش آرام آرام پا به مرحله نفس ناطقه نهاده و با حرکت جوهری نفس با دو بال عقل نظری و عملی از نشئه دنیا به سوی دار قرار گام بر می دارد. از دیدگاه ایشان نفس هرچند موجودی مجرد بوده اما تجردش تام نبوده و با ارتباط با ماده افعالش را در بستر عالم ماده و با ماده انجام میدهد که این امر باعث پذیرش بیشتر حرکت جوهری نفس میشود. در بحث تجسم اعمال حکیم آملی نیز جزء طرفداران نظریه تجسم اعمال بوده و معتقد است که اعمال انسان اعتباری بوده و تحت مقولاتی نظیر جوهر و عرض مندرج نمیشود تا اشکال منکرین وارد باشد.