بررسی و تبیین و شناخت رابطه فضاهای معماری (پاتوق) و گفتمان اندیشمندان ایران در دهه۱۳۰۰-۱۳۴۰

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه هنر و معماری/واحد پردیس بین المللی کیش/ دانشگاه تهران/ تهران/ ایران

2 گروه معماری/ دانشکده معماری/ پردیس هنرهای زیبا /دانشگاه تهران/ ایران

3 گروه جامعه شناسی / دانشکده علوم اجتماعی / دانشگاه تهران/ ایران

10.30510/psi.2022.356381.3841

چکیده

براساس این نظریه که مکان و فضای گردهمایی روشنفکران در شکل گیری ساختار ذهنی نظریه پردازشان تاثیرات بسزایی داشته است، این مقاله با هدف بررسی و تبیین و شناخت رابطه فضاهای معماری (پاتوق) و گفتمان اندیشمندان ایران در دهه۱۳۰۰-۱۳۴۰ انجام شد. پژوهش یک مطالعه موردی از نوع تفسیرگرایی و انتقادی بوده و مورد پژوهش شامل 20 نفر از روشنفکران ایرانی است که در بازه زمانی 1300 تا 1340 در ایران حضور داشته و در گفتمان های اندیشمندان این دوره مطرح بوده اند. داده ها با ابزار مصاحبه عمیق با 20 نفر از جامعه شناسان دانشگاه های شهر تهران گردآوری شد. نتایج نشان داد در ایران پاتوق ها به دو شکل قهوه خانه سنتی و کافه های مدرن رواج داشته است. کافه ها محصول دوره 1300 تا 1320 بودند که محفلی برای اشاعه و تبلیغ افکار و نظریه‌های نوین ادیبان و روشنفکران شهر محسوب میشد. اما پس از کودتا، با بسته شدن فضای سیاسی، کافه نشینی هم برای مقابله با خطر روشنفکران محدود شد. سپس در دهه 30 و 40 کافه ها به شکل جدیدی رونق گرفت.

کلیدواژه‌ها