بسترها و موانع تحقق جامعه مدنی در جمهوری اسلامی ایران.

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا علوم سیاسی گرایش جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم

2 استادیار دپارتمان علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه آزاداسلامی واحد قم

چکیده

جامعه مدنی به مفهوم نقش آفرینی جامعه ایی متشکل از افراد و گروه های مختلف در قالب یک ساختار نهادینه شده می باشد که به طور مستقل و جدایی از مهاد دولت بتوانند کارایی خود را داشته باشند. آزادی مشارکت، حق دسترسی به شفافیت اطلاعاتی، آزادی احزاب و تجمع ها، آزادی رسانه مهمترین معیارهای یک جامعه مدنی می باشد. بنابراین به نظر می رسد گفتمان ائیدولوژیک مدنی و ساختار سیاسی اقتدارگرا و عدم اجرای کامل ظرفیت های قانون اساسی به طور کامل در اداره کشور محدود کننده جامعه مدنی و همچنین ایجاد ساختار اقتصادی آزاد و فضای باز سیاسی بتواند به پیاده سازی این نوع جامعه کمک کند. با وجود تاکید قانون اساسی به حضور گسترده مردم در صحنه اجتماع جهت تبلور آرمان انقلاب اسلامی اما تحقق جامعه مدنی به شیوه غربی در جمهوری اسلامی ایران به دلیل نوع خاص سیستم حاکمیتی در کشور با چالش های اجرایی و نظارتی روبه رو می باشد. بنابراین در مقاله حاضر ما به دنبال پاسخگویی به این سوال اساسی هستیم که موانع و بسترهای تحقق جامعه مدنی در ایران کدامین هستند، هر چند که به نظر می رسد که شکل خاص حاکمیتی مبتنی بر مبانی اسلامی و رئسیت ولایثت فقیه در ساختار حاکمیتی کشور دو قاعده متضاد با شکل حاکیت جامعه مدنی در غرب باشد. مقاله حاضر به شیوه تحلیلی توصیفی و به روش کتابخانه ای تدوین گردیده است.

کلیدواژه‌ها