بازشناسی مواجهه جمهوری اسلامی ایران و اپوزیسیون، در چهل سالگی انقلاب اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی(ره)، تهران، ایران

2 دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی (ره)، تهران، ایران

چکیده

فرهنگ سیاسی جامعه ایران یکی از مباحث عمیق پیچیده جامعه سیاسی ایران است. در نظم بندی و قاعده مندی رفتار سیاسی جامعه ایران، نقش ساخت سیاسی قدرت و دین بسیار مهم و تعیین کننده است و هریک میتوانند بخشی از واقعیت رفتار سیاسی را توضیح دهند. پس از پیروزی انقالب اسلامی ایران جریانات مخالف زیادی قد علم کرده که به انحای مختلف به مخالفت با حاکمیت پرداخته و مسیر انقلاب را با دشواری هایی مواجه نمودند. نوع برخورد با آنها در رده های میانی حکومت همواره در هاله ای از سلیقه و امیال شخصی بسر برده گاه با سهل انگاری امنیت ملی را به مخاطره انداخته اند و گاه پاره ای از حقوق مخالفان پایمال گردید از سوی دیگر وجود گروه های اپوزیسیونی به معنای معترضان سیاسی در نظام های سیاسی اجتناب ناپذیر است؛ تا جایی که می توان گفت تصور حکومت بدون مخالف ممکن نیست؛ بازشناسی این گروه ها نشان می دهد اپوزیسیون خارج از کشور، علیرغم پاره ای تغییرات، درواقع همان اپوزیسیون دوران انقلاب است و طیف وسیع جریانات چپ، لیبرال و سلطنت طلب و پاره ای جریانات مذهبی را که همگی شکست خوردگان انقالب اند، شامل میشود و اگر بنا بر تهدید شناسی و ترسیم قلمرو امنیتی باشد، می توان گفت که خطر اصلی نه از خارج بلکه از داخل است که این موضوع بستگی مستقیم به وضعیت بازخوردهای نظام جمهوری اسلامی دارد.در این مقاله به بررسی موقعیت اپوزیسیون در چهل سالگی انقلاب اسلامی در ایران و فرصت ها و تهدیدهای آنان پرداخته می شود.

کلیدواژه‌ها


1 .آرزو قلـی پـور. )۱۳۸۶« .)دیدگاه هـای گوناگـون در سیاسـت خارجـی آمریـکا«، اطلاعات سیاسـی اقتصادی، شماره .238
2 .آقا بخشی، علی و مینو افشاری راد )۱۳۸۶ .)فرهنگ علوم سیاسی، تهران، چاپار
3 .ابوالحسنی، علی، )۱۳۸۸ .)بررسی پرونده اپوزیسیون در ایران.
4 .احسانی نیا، علیرضا )۱۳91« ،)پیدایش، رویکرد و فرجام گروههای معاند و اپوزیسیون«.
moaned/jaryan/articl/fa/ir.gov.farhang.herasat://https
5 .اخضریان کاشانی، محمدرضا )۱۳96 .)مصاحبه توسط سید علی مرتضوی امامی، 25 بهمن 1396.
6 .ازغندی، علی، درآمدی بر جامعه شناسی سیاسی ایران )۱۳۸۵ .)انتشارات قومس
7 .بشـیریه، حسـین )۱۳۸۱ .)دیباچهای بر جامعهشناسـی سیاسـی ایران )دوره جمهوری اسلامی ایران(. تهران، نگاه معاصر.
8 .بشیریه، حسین )۱۳۸۶« .)عقل در سیاست سیوپنج گفتار در فلسفه«، جامعه شناسی و توسعه سیاسی، 499.
9 .پورسـعید، فرزاد )۱۳۸۷ .)انقلاب رنگی و جمهوری اسلامی ایران؛ تحلیل ها و تخمین ها، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
10 .توسلی نائنی و منوچهر بهار )۱۳۸۵« .)جایگاه و نقش قانون اساسی در مردم سالاری دینی«، اصفهان، فصلنامه انقلاب اسلامی، شماره 13.
11 .چراغـی گیالنـی، مائـده )۱۳۹۴ .)پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشـد رشـته فقه و حقوق، حقوق مخالفان داخلی حکومت در فقه و حقوق، دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی.
12 .حاضـری، علـی و جعفـر محمـد مدوی، پاییز و زمسـتان )۱۳۸۸« .)شـبح انقلاب مخملـی در ایران«، فصلنامه علمی پژوهشی جامعه شناسی تاریخی، دوره 1 ،شماره 2؛157؛206
13 .حسـنی، محسن )۱۳۹۱ .)رسـاله دکتری، پدیدارشناسی تعامل حکومت و مخالفان در صدر اسلام )تا سال 40 هجری قمری(. تهران، دانشگاه علامه طباطبایی دانشکده حقوق و علوم سیاسی.
14 .حـق پناه، جعفر. تابسـتان )۱۳۷۸« .)اپوزیسـیون و امنیت داخلی جمهوری اسلامی ایـران«، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره ۴.
15 .خرم، مسعود )۱۳۸۵ .)15 هویت، تهران: مؤسسه فرهنگی انتشارات حیان.
16 .خرم شـاد، محمدباقر، )۱۳۸۸ .)جامعه شناسـی سیاسـی ایران، تهران: جزوه درسـی دوره دکتری علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی.
17 .خرمشـاد، محمدباقر و جمالی، )۱۳۹۷« .)امر سیاسـی و گفتمان های سیاسـی در ایران بعد از انقلاب اسلامی«، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات انقلاب اسلامی، شماره 54.
18. خواجه سـروی، غلامرضا و سید جواد حسـینی، )۱۳۹۷« .)دوگانه اعتراض سیاسی و ثبات سیاسی در جمهوری اسلامی ایران«، دو فصلنامه علمی- پژوهشی دانش سیاسی، سال چهاردهم شماره دوم.
19 .دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله خامنه ای، بهمن ماه. 8684=id?note-others/ir.khamenei.farsi://http. 1388
20 .رهنما، سعید، »اپوزیسیون ناتوان ایران«.43024/archives/com.shahrvand://https 2013
21 .شیدائیان، حسین )۱۳۸۶ .)جریان های سیاسی از نگاه امام خمینی )ره( و مقام معظم رهبری )مدظله(، شماره 14 ،حصون.
22 .ضیاء، مصباح )۱۳۸۹ .)در باب ضرورت تحمل و نقش مخالفان در امر توسعه کشور، ماهنامه حافظ، نشریه داخلی، شماره 68.
23 .عبدالهی فر، حسین )۱۳۹۴« .)جریان شناسی گروههای مخالف نظام اسلامی«، بخش دوم.%AC%D8/%276138/news/fa/ir.basirat://http
24 .فانی یزدی، رضا )۱۳۸۶« .)درسی برای اپوزیسیون ایران«..ir.farsnews
25 .قندچی، سام )۱۳۸۸« .)اشکال اپوزیسیون ایران«.htm.fardiat-497/com.ghandchi.www://http
26 .قربانی، محمد، )۱۳۸۸« .)جنگ نرم، تبیین مفهومی، پیشینه تاریخی و تاکتیک ها«.ir.farsnews
27 .کوروشی، جواد )2018 «.)روزهای دشوار اقتصاد ایران پس از تحریم آمریکا«، بی بی سی، سپتامبر.
45446231-viewpoints-blog/persian/com.bbc.www://https
28 .محمدی، منوچهر )۱۳۸۰ .)سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: دادگستر.
29 .مهدوی زادگان، داوود )۱۳۸۱« .)رفتارشناسی سیاسی، اپوزیسیون در قدرت«، فصلنامه فلسفه و کالم، کتاب نقد، سال ششم، شماره 22.
30 .مرتضوی امامی، سید علی، )۱۳۹۳ .)پایان نامه جهت اخذ درجه دکترا: تحلیل تطبیقی فتنه و جنگ نرم بامطالعه موردی فتنه 88 ایران و انقالب نارنجی اوکراین، دانشگاه اصفهان.
31 .مالیری، محمدحسن و، رضا حائز )۱۳۸۰ .)فرهنگ حکومت، تهران: پنگان.
32 .مصطفائی، محمد و ملیحه السـادات اسـماعیلی فرد و خلیل الله احمدوند )۱۳۹۳« .)حقوق مخالفان در زمان حکومت پیامبر اسلام«، فصلنامه علمی پژوهشـی تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، سـال پنجم، شماره 110.
33 .مظفری، آیت )۱۳۸۷ .)جریان شناسـی سیاسـی ایران معاصر، قم: پژوهشکده کتاب های اسلامی، زمزم هدایت.
4 .ناشناس، مجله گلبرگ، آذر )۱۳۸۶ .)شماره 93.
35 .نوذری, حسینعلی )۱۳۸۱ .)احزاب سیاسی و نظام های حزبی، تهران: گستره.
پایگاههای اینترنتی
ir.basirat://http
com.bbc.www://https
ir.farsnews
ir.khamenei.farsi://http
com.ghandchi.www://http
ir.gov.farhang.herasat://https
com.shahrvand://h