بررسی مقایسه‌ای اصول حقوق شهروندی با اصول حقوق کیفری در ایران و قوانین بین‌المللی با تأکید بر تربیت شهروندی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو دکتری تخصصی،گروه حقوق عمومی،واحد امارات،دانشگاه ازاد اسلامی،دبی،امارات متحده عربی

2 استادیار، گروه حقوق عمومی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

3 استادیار، گروه حقوق ،واحد علوم و تحقیقات،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران،ایران

10.30510/psi.2022.301284.2208

چکیده

حقوق شهروندی را می‌توان در قالب حقوق مدنی و سیاسی و حقوق اقتصادی و اجتماعی بررسی نمود. هدف مقاله حاضر بررسی مقایسه‌ای اصول حقوق شهروندی با اصول حقوق کیفری در ایران و قوانین بین‌المللی است.روش تحقیق حاضر، تطبیقی تحلیلی و روش جمع‌آوری داده‌ها کتابخانه‌ای است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که در بسیاری از اصول حقوق شهروندی و اصول حقوق کیفری بین ایران با کنوانسیون‌های بین‌المللی مشابهت وجود دارد. همچنین بخش زیادی از اصول مندرج در قانون اساسی جمهوری اسلامی‌ایران به رعایت حقوق شهروندی تأکید می‌ورزند. از سوی دیگر می‌توان ابهام در بعضی از اصول حقوق کیفری یا فقدان ضمانت عملی برای اجرای دقیق این اصول را می‌توان یکی از تفاوت‌های عمده نظام حقوقی ایران با کنوانسیون‌های بین‌المللی دانست. با توجه به این یافته‌ها پیشنهاد می‌گردد دست‌اندرکاران نظام آموزشی بخشی از آموزش‌های دوره متوسطه اول و دوم را به آموزش حقوق شهروندی و رابطه آن با حقوق کیفری اختصاص دهند.یافته‌های تحقیق نشان داد حقوق شهروندی در نزد شهروندان، ثابت و محفوظ است و نه تنها آن را دولت‌ها ایجاد نمی کنند، بلکه باید آن را به عنوان "حقوق بنیادین بشر" رعایت کرده و از آن حمایت کنند. همچنین دولت‌ها باید از طریق حقوق کیفری حافظ حقوق شهروندی بوده و نباید حقوق کیفری برخلاف حقوق شهروندی به تصویب رسیده و اجرا شوند. بنابراین اصول مهم حقوق شهروندی یعنی آزادی، برابری و کرامت انسانی باید در تهیه و تدوین اصول حقوق کیفری مدنظر قانونگذار قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها