اخلاق و معنای زندگی در فلسفه خواجه نصیرالدین طوسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای رشته فلسفه تطبیقی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 دانشیار گروه فلسفه، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

10.30510/psi.2023.361639.3955

چکیده

معنای زندگی مفهومی کلیدی در حیات انسان به حساب آمده که دغدغه‌ها و تلاش‌ها حول کشف و مفهوم-پردازی پیرامون آن، قدمتی به درازای حیات بشر دارد. فلاسفه، و به ویژه خواجه نصیرالدین طوسی از آن دست افرادی بود که در پی واکاوی اخلاق و نقش آن در معنابخشی به زندگی تلاش بسیار نمود. لذا هدف از پژوهش حاضر، واکاوی نسبت اخلاق با معنای زندگی از منظر خواجه نصیر است. رویکرد اتخاذ شده برای این منظور، کیفی و مطالعه‌ی محتوای آثار خواجه در باب اخلاق و جایگاه آراء و نظرات وی در معنابخشی به زندگی است. خواجه نصیر برای انسان خیر و کمالی در نظر می‌گیرد که این مولفه‌ها و تلاش در جهت دستیابی به آنها را در معنادار ساختن زندگی انسان مهم می‌داند. او برای حیات انسان هدف غایی در نظر می-گیرد و دستیابی بدان را در گرو کسب فضایل اخلاقی و دوری از رذایل می‌داند. لذا می‌توان این گونه نتیجه گرفت که خواجه، یک فیلسوف غایت‌نگر یا نتیجه‌گراست که سعادت غایی انسان را در دستیابی به یک هدف والا می‌بیند. بنا به نظرات او، خشنودی خداوند و اجرای برنامه‌های او بر روی زمین می‌تواند هدف نهایی انسان باشد که زندگی را معنادار می‌سازد. لذا نظریه‌ی خواجه به نظریه‌ی هدف الهی نزدیک است، نظریه‌ای که در آن؛ معناداری زندگیِ انسان در گرو حرکت در مسیر برنامه‌های تعیین‌شده‌ی خدا است که تنها دین می‌تواند این مسیر را برای ما روشن سازد.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار