مطالعه عوامل مؤثر بر ارزش‌های دموکراتیک شهروندان: فراتحلیل پژوهش‌های بازه زمانی 1383-1400

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد حقوق خصوصی و معارف اسلامی دانشگاه امام صادق (ع)

2 عضو هیئت‌علمی گروه تاریخ و جامعه‌شناسی و استادیاردانشگاه محقق اردبیلی

3 دانشجوی دکترای جامعه شناسی فرهنگی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

4 دانشجوی دکتری علوم سیاسی، روابط بین‌الملل

10.30510/psi.2022.295774.2255

چکیده

دموکراسی هدف نهایی تمامی جوامع و نظام‌های سیاسی و حالت آرمانی شیوه مدیریت و اداره جامعه است. نهادینه شدن ارزش‌های دموکراتیک، بستر مهم در توسعه حکمرانی خوب است. توسعه، دست‌یابی به رفاه اجتماعی، آزادی‌های مدنی، کاهش شکاف طبقاتی، نهادینه شدن حقوق شهروندی و فقرزدایی، منوط به میزان رواج ارزش‌های دموکراتیک است. هدف اصلی پژوهش حاضر مطالعه عوامل مؤثر بر ارزش‌های دموکراتیک شهروندان است. روش پژوهش از نوع کمی فراتحلیل (cm2) است. به‌منظور انجام فرا تحلیل، 26 پژوهش بین سال‌های ۱400-۱۳83 بررسی و 15 مورد به‌عنوان سند نهایی انتخاب شدند، واحد تحلیل آن مقالات، روش نمونه‌گیری از نوع تعمدی غیر احتمالی است. نتایج نشان می‌دهد گرایش به ارزش‌های دموکراتیک در بین مردان، افراد متأهل، سنین 18 الی 40 سالگی، طبقه بالا (سطح درآمد بالا) و قوم فارس بیشتر از سایرین بوده است. اندازه اثر فراتحلیل حاکی از این است که بین عوامل سیاسی، روانی، اقتصادی و اجتماعی با گرایش به ارزش‌های دموکراتیک رابطه معنی‌داری وجود دارد و درنهایت 0.291 از تغییرات آن را تبیین و پیش‌بینی می‌کند. با توجه به فرض ناهمگونی بین مطالعات، میزان اثر تعدیلی شهروندان برابر با ۰.345، دانشجو دانشگاه برابر با ۰.124 و کارکنان آموزش پرورش برابر با ۰.201 بر ارزش دموکراتیک بوده و اثر کلی این متغیرهای تعدیلگر (متغیر میانجی بین مستقل و وابسته) برابر با ۰.261 است و میزان اثر تعدیلی گروه قومی برابر با 0.125 است.

کلیدواژه‌ها