گروه فلسفه و کلام اسلامی، واحد اصفهان ( خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
10.30510/psi.2022.324519.2951
چکیده
در این مقاله دیدگاههای دو متفکر دینی یعنی فیض کاشانی که پرورش یافته در حوزه حکمت متعالیه است و شلایرماخر اندیشمندی از تفکر فلسفی غرب درباره دین ، خدا و انسان با رویکردی تطبیقی مورد بررسی قرار گرفته ، با این هدف که از طریق بازخوانی افکار ونگرش این دو فیلسوف چگونه می توان به شناخت نحوه فهم انسان از متون مقدس پی برد. علی رغم تفاوت هایی چند در مبانی ، روش ، مسائل و اهداف تفکر فلسفی و دینی فیض و شلایرماخر ، هر دو متفکر می کوشند بر اساس نوعی نسبت سنجی میان انسان و حقیقت وجود به شیوه های تأویل متون و شناخت حقیقت آدمی بپردازند. تشابهی که در رویکرد هر دو متفکر به چشم می خورد این است که اولاً بر اساس مبانی دینی- اسلام و مسیحیت – و ثانیاً با توجه به وجهه معنوی انسان به تبیین ابعاد مختلف تفسیرهای عمیق از متون مقدس پرداخته و مشترکاً می گویند انسان تنها موجودی در عالم است که به تناسب عملکردهای ایمانی و اخلاقی خود می تواند با حقایق عالم مرتبط باشد و در این صورت همواره دستی وجود دارد که او را هم در بعد هستی شناختی و هم معرفت شناختی بالا بکشد. بنابراین فیض و ماخر هر دو تأویل متون مقدس را باور دارند ، ولی یکی این تأویل را فقط از مجرای معصومین (ع) می داند و لاغیر و دیگری آن را به واسطه عقل بشری.
)