نگرشی بر نقش رویه های انجمن ایالتی در مشروطه فارس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه تاریخ، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استادیار گروه تاریخ، واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 استاد گروه تاریخ، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

چکیده

با شروع جنبش مشروطیت در اوایل قرن بیستم، شهر شیراز کانون تحولات سیاسی مشروطه در جنوب ایران بود تا جایی که پس از تهران دومین ایالتی قلمداد گردید که مشروطه‌خواهان آن متشکل از روشنفکران، اصناف، علما و روسای محله-ها با گِردآوری توده‌های مردم حرکت عمومی را بر ضد استبداد داخلی آغاز کردند و همسو با ‌اندیشه‌های مشروطه‌خواهی، نمایندگان خویش را روانه مجلس اول نمودند. تشکیل انجمن‌های ایالتی در شیراز که بعدها با دعوت از صولت‌الدوله رئیس ایل قشقایی و سید لاری، روحانی منتفذ جنوب برای مقابله با خاندان قوام‌الملک شیرازی صورت گرفت، نقطه اوج مشروطه‌خواهی در فارس را به منصه ظهور رسانید. بر این اساس، این پژوهش در پی پاسخگویی به این پرسش بوده که روسای مشروطه‌خواه شیراز تا چه اندازه توانستند به آرمان‌های مشروطه‌خواهی دست یابند؟ در پاسخ به این پرسش این فرضیه مطرح گردید که اختلافات داخلی اعضای انجمن‌ها، عدم نیروی نظامی مؤثر و وابستگی برخی از اعضای آن به والیان فارس، رویکردهای لازم را برای تفکرات مشروطه‌خواهی در این ایالت فراهم نیاورد. در نتیجه انجمن‌های ایالتی فارس زمینه مساعدی برای رشد رهیافت‌های مشروطه همچون قانون، مساوات و تأسیس عدالتخانه را در دامان خود پرورش ندادند.



کلمات کلیدی:فارس،مشروطیت،انجمن های ایالتی،علما،خوانین فارس

کلیدواژه‌ها

ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران
دوره 5، شماره 6
شهریور 1401
صفحه 652-680

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار