آماج این مقاله پاسخ به این سوال است. آیا در جنبش مشروطه خواهی ردپایی از ناسیونالیسم رومانتیک می توان یافت یا نه؟ قبل از جنبش مشروطه خواهی«ناسیونالیسم رومانتیک» را میرزا فتحعلی آخونداف تدوین و بنیانگذاری کرد و رهروان انگشت شماری نیز پیدا کرد. اما با توجه به خواستهای بست نشینان اول ، دوم و نیز بعد از تدوین قانون اساسی و امضاء آن توسط مظفر الدین شاه قاجار ردپایی از ملی گرایی ایرانی(ناسیونالیسم رومانتیک) دیده نمی شود، آرایش و نبرد نیروهای تاثیر گذار در مرحله اول در دو سوی خط مشروطه خواهی و مخالفان مشروط بود و در مرحله دوم مبارزه بین مشروط خواهان و مشروطه مشروعه خواهان بود در رأس نیروهای مشروطه مشروعه خواه گذشته از درباره آیت اله شیخ فضل اله نوری قرار داشت و در رأس نیروهای مشروطه خواه گذشته از افراد مسلح آیت اله خراسانی، مازندرانی و نائینی قرار داشتند که با گریزی گذرا به آثار مکتوب شان آنچه نمی توان یافت ملی گرایی ایرانی است. مخالفت و یا موافقت هر دو طرف از موضع مذهب و بر اساس استدلالهای فقهی بود. بنابر نتایج حاصله پژوهش بر اساس داده های مسلم موجود فقدان ملی گرایی ایرانی را نشان می دهد و ناسیونالیسم رومانتیک هیچ گونه نقش و تاثیری در آن جنبش ایفاء نکرد. پس فرضیه مقاله بدین گونه خواهد بود جنبش مشروطه خواهی با هدف ایجاد شرط و قید برای قدرت بوجود آمد و فاقد هرگونه رنگ و بویی ناسیونالیسم رومانتیک بود.
)