نگاه جامعه شناسانه ی سیاسی به نگرش قدرتهای بزرگ به برنامه هسته ای ایران و کره شمالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته روابط بین الملل ، دانشکده حقوق ، الهیات و علوم سیاسی ،واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران ، ایران

2 استاد گروه روابط بین الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی ، واحد علوم وتحقیقات ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 استادیار گروه روابط بین الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی ، واحد علوم وتحقیقات ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

4 دانشیار گروه روابط بین الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران و کره شمالی یکی از چالش برانگیزترین موضوعاتی است که جامعه جهانی تاکنون با آن مواجه شده است. دو کشور جمهوری اسلامی ایران و کره شمالی که در دو منطقه حساس و استراتژیک خاورمیانه و خاور دور واقع شده اند از کشورهایی هستند که فرآیند هسته ای شدنشان از همان ابتدا با واکنش شدید مجامع بین المللی همراه بوده است.
بنابراین برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران و کره شمالی با حساسیت ویژه ای از سوی قدرت های بزرگ و رقیب نظیر امریکا،روسیه و چین،سازمانها،رسانه ها و خبرگزاری ها تحت تعقیب و نظر است. این امر را می توان به متعارض بودن منافع و سیاست های جمهوری اسلامی ایران و کره شمالی با کشورهای غربی دانست.
با عنایت به مطالب مطروحه فوق نویسندگان این مقاله سعی کرده اند اینگونه توصیف و تبیین نمایند که بررسی مقایسه ای این روند نشان دهنده اعمال برخوردهای تبعیض آمیز و بکار گیری معیارهای دوگانه از سوی قدرتهای بزرگ نظیر امریکا،روسیه و چین وهمچنین شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی و شورای امنیت است. این مسئله بیان کننده این است که این برخورد متأثر از منافع اقتصادی و استراتژیک قدرتهای بزرگ جهانی است.

کلیدواژه‌ها


1)      نیمون هری آی،امنیت جهانی و رژیم عدم اشاعه سلاح های هسته ای NPT:مفاهیم،طراحی و مدیریت،ترجمه نصراله رضایی،مرکز مطالعات و پژوهش های امنیتی ساحفاسا،چاپ اول،1397.
2)     بیلیس جان و اسمیت استیو، جهانی شدن سیاست:‌ روابط بین‌الملل در عصر نوین (زمینه‌های تاریخی، نظریه‌ها، ساختارها، و فرآیندها)، 1393، ترجمه: ابوالقاسم چمنی و دیگران، جلد اول، چاپ اول، تهران، انتشارات مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران.
3)     قوام سید عبدالعلی،سیاست های مقایسه ای،1391،چاپ سیزدهم،تهران،انتشارات سمت.
4)     قوام سید عبدالعلی و سمیرا محسنی،دیالوگ میان روابط بین الملل و حقوق بین الملل در آغاز هزاره سوم،1397،تهران،نشر مخاطب.
5)     شی رو ویکتوریا،ساخت بمب اتمی،1395،ترجمه:فرید جواهر کلام،تهران،انتشارات ققنوس.
6)     کریمی کشه سعید،رژیم های امنیتی بین المللی،1396،مشهد،انتشارات پریس.
7)     جوینر دانیل،برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران  و حقوق بین الملل از تقابل تا توافق،1396،ترجمه:سید حسین سادات حسینی،تهران،انتشارات وزارت امور خارجه.
8)     نیمون هری آی،امنیت جهانی و رژیم عدم اشاعه سلاح های هسته ای NPT:مفاهیم،طراحی و مدیریت،ترجمه نصراله رضایی،مرکز مطالعات و پژوهش های امنیتی ساحفاسا،چاپ اول،1397.
9)     آزکان مایکل وی،جنگ کره،1397،ترجمه سهیل سمی،چاپ چهارم،تهران،انتشارات ققنوس.
10)زهرانی مصطفی،مقایسه تحریم های اعمال شده علیه جمهوری اسلامی ایران  و کره شمالی در شورای امنیت،راهبرد،سال نوزدهم،شماره 55،تابستان 1398.
11)خلیلی رضا،پیامدهای منطقه ای و بین المللی برجام:رویکردی استراتژیک،مطالعات راهبردی،سال نوزدهم،شماره دوم،تابستان 1395.
12)بصیری محمد علی،مطالعه تطبیقی پرونده هسته ای جمهوری اسلامی جمهوری اسلامی ایران  و کره شمالی از نظر آژانس بین المللی انرژی اتمی،فصلنامه پژوهش های روابط بین الملل،دوره نخست،شماره بیست و پنجم،پاییز 1396.
13)قربانی ارسلان،تأثیر سیاست بین الملل بر رژیم های بین المللی:بررسی انتقادی NPT،فصلنامه علمی پژوهشی سیاست جهانی،دوره دوم،شماره نوزدهم،زمستان 1396.
14)زهرانی مصطفی،مقایسه تحریم های اعمال شده علیه جمهوری اسلامی ایران  و کره شمالی در شورای امنیت،فصلنامه راهبرد،سال بیست و ششم،شماره 81،تابستان 1396.
15)عابدینی عبدالله،مقایسه تحریم تسلیحاتی علیه جمهوری اسلامی ایران  در قطعنامه 2231 و قطعنامه های پیش از آن،فصلنامه مطالعات راهبرد،سال نوزدهم،شماره دوم،تابستان 1395.
16)شریعتی نیا محسن،بحران کره شمالی:دشواری های مسیر خاص قدرت یابی، ماه نگار راهبردی دیده بان امنیت ملی،پژوهشکده مطالعات راهبردی،شماره هفتاد و هشتم،مهرماه 1397.
17)شاپوری مهدی،آزمایش های هسته ای و موشکی کره شمالی:دلایل و پیامدها، ماه نگار راهبردی دیده بان امنیت ملی،پژوهشکده مطالعات راهبردی،شماره هفتاد و سوم،اردیبهشت 1397.
18)رستمی علی اکبر،پرونده هسته ای کره شمالی و تأثیر آن بر پرونده هسته ای جمهوری اسلامی ایران ،فصلنامه سیاست دفاعی،سال بیست و ششم،شماره 70،زمستان 1396.
19)زندی علی آبادی طاهره،فعالیت هسته ای کره شمالی:بحرانی مستمر،فصلنامه راهبرد،شماره 86،زمستان 1396.
20)ابراهیمی شهروز و محمدی سامان،بحران هسته ای کره شمالی و پیامدهای منطقه ای و بین المللی آن، فصلنامه علمی پژوهشی سیاست جهانی،دوره هفتم،شماره دوم،تابستان 1397.
21)محمدزاده رضا،کارزار انتخاباتی امریکا، ماه نگار راهبردی دیده بان امنیت ملی،پژوهشکده مطالعات راهبردی،شماره هفتاد و نهم،مهر 1398.
22.Albright David , Hinderstien cory, Iran: Conutdown to showdown, vol.6, no.6, November and December (2004).
23.Donnelly Thomas, A strategy for nuclear iran, September 30, (2004), www.Aei.org/publication/pub/ID.21307/Pub-detail -asf.
24.Martin Laurence , "the future Strategic role of iran" in Hossien Amir Sadeghi (ed). Twentieth century iran. London heinemanh.(2003).
25. Lecaj Mentor,North Korea’s and Iranian Nuclear Program-Comperative Approach,at AAB college,Pristina,Cosovo,Thesis,no.1,2016.
26. Einhorn Robert,The NPT Review Process:The Need for a more Productive,Published on Control Association (https://www.armscontrol.org),september 1,2016.
27.Mcline David,The Crisis of The NPT:Ahead of The 2010 Review Conference,CSS Analyses in Security Policy,No,65.December 2009.
28. Ying Fu,The Korean Nuclear Issue:Past,Present and Future a Chinese Perpective,China Center at Brookings Sterategy Paper 3 may 2017.
29. Wade L. Huntley,Rebels Without a Cause:North Korea,Iran and  The NPT,The Royal Institute of International Affairs 2016.
30.Coats Daniel , World Wide Threat Assessment of The US Intelligence Cmmunity,February 13, 2018.
31. Bates Gill,China and Nuclear Arms Control:Current Positions and Future Policies,SIPRI Insights on Pease and Security,April 2015.
32. Long Astin,Russian Nuclear Forces and Prospects for Arms Control , Testimony of Astin Long,The Rand Corporation,June 21,2018.
33. Saalman Lora,Balancing Chinese Interests on North Korea and Iran,Carengie-Tsinghua Center for Global Policy,April 2013.
34.Gunther Hilpert Hanns and Meier Oliver,Facts of The North Korea Conflict,Actors,Problems and Europe's Interests,German Institute for Hnternational and Secutity Affairs,SWP Research Paper 12 December 2018.
35.Glaser Bonnie and Liang Wang, North Korea: The Beginning of a China-US Partnership? The Washington Quarterly,Vol.31,No.3.2008.
36.Shen Dingli, Can Sanctions Stop Proliferation? The Washington Quartery,Vol.31, No.3.2006.
37. Kristensen Hans and Matthew Mckinzie,Nuclear Arsenals:Current Development,Trends and Capabilities,International Review of The Red Cross(2016).
38.Alexandre Legar,Why no Nuclear Domino? The Case of North Korea and its Neighbours,papers from the 16th annual graduate student symposium May 5,2014.
39. Kemp Geoffrey, Iran's Bomb's and what todo about. It, iran's BOMB: American and Iranian prespective, the Nixon Center, march (2004)
40. Quillen Chris, "Iranian nuclear weopens policy: post, present and possible future" , Middle East of Internatinal Affairs (MERIA) lisreal, herzliya ; Gloria center (June 2012)