بررسی مبانی قاعده منع ذی نفعی امین و پیشبرد سیاست های جامعه اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 معاون راهبردی اجرایی و رئیس دبیرخانه دائمی شبکه دانشگاه های مجازی جهان اسلام

2 عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور

3 استاد دانشگاه تهران

4 استادیار دانشگاه پیام نور

چکیده

چکیده:
«امین» دارای منزلت و مسئولیت مهم شرعی و قانونی در پیشبرد سیاست جامعه اسلامی است که صیانت از آن، بویژه در امور خطیر در حوزه حاکمیتی و مسئولیتی، امری واجب از منظر شرع و عقل است و هرآنچه موجب خروج از آن شود، نوعی اخلال در نظام الهی و حرام است. آیاتی که دلالت بر ادای امانات به صورت مطلق اعم از ماذون توسط مالک و شارع دارند و خیانت در آن را حرام می-دانند، مسئولیت آن را متوجه امین دانسته است؛ جلوگیری از موضع اتهام و تبعات آن برای امین و امنا، امری ضروری و عقلانی است که قواعد فقهی و حقوقی، می‌توانند ضمانت اجرا برای آن باشند. بررسی آیات، روایات، ابواب فقهی، مصادیق قانونی و مهم‌تر سیره بین عقلا از جمله ادله‌ای است که در تبیین حکم تکلیفی و وضعی می‌تواند در ایجاد«قاعده منع ذی نفعی امین» متمرکز واجرایی شود که با توجه به کثرت ابتلای امنا در جایگاه‌های امانی نظیر ودیعه، وکالت، شرکت، مضاربه و حکمرانی و دیگر عرصه‌ها، ایجاد این قاعده، اثرگذاری مهمی در پیشگیری از فساد سیستمی امنا بویژه مسئولان، مدیران، نمایندگان، وکلا و... در پیشبرد سیاست جامعه اسلامی دارد تا اساس اعتماد حفظ و از بروز هرگونه خیانت، توسط امین، جلوگیری شود.
واژگان کلیدی: امین، منع ذی نفعی، قاعده، سیاست، جامعه اسلامی

کلیدواژه‌ها