جلوه‌های هنری مانند جناس، اشتقاق، طباق، تناسب و ائتلاف، مشاکله، مراعات نظیر و ... از اواخر سده دوم در مطالعات مربوط به زیبایی‌هاى زبان قرآن، موضوع بحث دانشمندانی چون فرّاء، ابن معتزّ، رمّانى، خطّابى، خفاجى و ... قرار گرفته است. در دوره‌ی معاصر، مباحث مربوط به فرمالیسم و ساختارگرایی که ارتباط تنگاتنگی با نظریه‌های زبان‌شناختی دارند، نخست در نقد ادبی و سپس در برخی دیگر از شاخه‌های علوم انسانی بکار گرفته شد. این مقاله که به روش توصیفی – تحلیلی و با هدف انطباق‌بخشی دستاوردهای زبان‌شناسی نوین با بلاغت سنتی در آیات قرآن نگاشته شده است، می‌کوشد ضمن مروری مختصر بر مفهوم فرم و ساختار و تأثیر آن دو در القای محتوا، قرآن را به مثابه یک اثر ادبی و از این منظر بررسی نموده و پیوند فرم و ساختار با محتوا را بطور موردی در سوره اسراء فرادید اهل نظر قرار دهد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد واژه به تنهایی نمی‌تواند اثری در بیان معنا و حسن ترتیب عبـارات داشته باشد؛ بلکه حسنِ نظم و بلاغت اسلوب از ترکیب جملات با یکدیگر و ترکیب آنها با معنایشان حاصل می‌شود. با توجه به آنچه آورده شده نظم در ساختارهای لفظی و محتوایی سوره اسراء در برگیرنده علم نقـد و نحو و بلاغت بوده است پس نمی‌توان در این زمینه عتصر ساحتاری را بر دیگری ترجیح داد چرا که هر کدام از آنها در جایگاه خوب و بر اساس نظمی ساحتار یافته قرار گرفته‌اند
)