قواعد کلی مسئولیت مدنی در فقه امامیه و حقوق ایران و انگلستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران.

2 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران.

چکیده

این تحقیق با هدف بررسی قواعد کلی مسئولیت مدنی و تحلیل و تحلیل و بررسی تطبیقی آن در حقوق ایران و انگلستان و فقه امامیه با روش تحلیلی، توصیفی صورت گرفته است. نتایج حاکی است : در حقوق انگلستان، قواعد کلی مسئولیت مدنی تحت عنوان: مسئولیت ناشی از بی‌احتیاطی، عمد و مسئولیت بدون تقصیر مطرح می‌شوند که بی‌احتیاطی و مسئولیت ناشی از آن مهم‌ترین آن به شمار می‌رود. مسئولیت مدنی در حقوق ایران شامل: مسئولیت مبتنی بر تقصیر و بدون تقصیر می‌باشد که قاعده تسبیب و اتلاف به ترتیب عنصر اصلی مسئولیت مبتنی بر تقصیر و بدون تقصیر می‌باشد. ولیکن در فقه امامیه مسئولیت مبتنی بر تقصیر و بدون تقصیر به صورت واحد مطرح بوده و برخلاف حقوق ایران، قاعده اتلاف و تسبیب مستقل از هم نیستند. ولیکن تسبیب، رکن اصلی مسئولیت نبوده و صرف تحقق ضرر بدون عامل زیان ضمان ایجاد نمی‌کند. در نهایت، علی‌رغم تفاوت‌های ظاهری، قواعد کلی مسئولیت مدنی در این سه نظام؛ قابلیت انطباق داشته و دارای یک هدف مشترک: «اجرای عدالت و جبران کامل ضرر ناروا» می‌باشند.

کلیدواژه‌ها