پیشران‌های فرار مالیاتی از منظر فرهنگی و اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، واحد اصفهان(خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

2 عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران

چکیده

فرار مالیاتی یک پدیده شوم اقتصادی است که دولت‌های مختلف در سراسر جهان را به چالش کشیده است. باتوجه‌به اهمیت این پدیده در ایران هدف از این مقاله بررسی تأثیر عوامل اجتماعی و رفتاری بر فرار مالیاتی است. در این راستا با استفاده از اطلاعات پرسش‌نامه از 100 نفر از کارشناسان و مدیران مالیاتی مدل تحقیق با رویکرد مدل‌سازی معادلات ساختاری (PLS) مورد آزمون قرار گرفته است. تجزیه‌وتحلیل اطلاعات در دو بخش مدل اندازه‌گیری و ساختاری مدل انجام پذیرفته است. در این راستا، ویژگی‌های فنی پرسش‌نامه شامل پایایی، روایی همگرا و روایی واگرا بررسی گردید و اصلاحات لازم صورت پذیرفت. در بخش ساختاری ضرایب ساختاری مدل برای بررسی فرضیه‌های تحقیق ارزیابی شد. بر اساس نتایج تحقیق، عدالت مالیاتی بر فرار مالیاتی تأثیر منفی و معنادار دارد. از سوی دیگر عدالت مالیاتی به طور غیرمستقیم و با نقش میانجی متغیر فساد اقتصادی بر فرار مالیاتی تأثیرگذار است. همچنین تأثیر اطرافیانی که در پرداخت مالیات به‌درستی عمل نمی‌کنند بر فرار مالیاتی افراد مثبت و معنادار است و این متغیر با متغیر میانجی اخلاقیات نیز بر فرار مالیاتی تأثیرگذار است. درمجموع می‌توان گفت، از منظر اجتماعی دولت بایستی تلاش نماید اعتماد مردم به دستگاه مالیاتی را از طرق گوناگون ازجمله اعلام عمومی هزینه‌کرد درآمدهای مالیاتی افزایش دهد تا تمکین مالیاتی از این طریق افزایش پیدا کند.

کلیدواژه‌ها