زمینه ها و مقاصد تغییر پوشش ایرانیان در دوره رضاشاه بر مبنای نظریه اریک دونالد هیرش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیارگروه علوم سیاسی ، دانشگاه اردکان، یزد، ایران

چکیده

هدف‌اصلی مقاله‌حاضر بررسی زمینه‌های‌شکل‌گیری تغییر پوشش در دوره رضاشاه و درک مقاصد او در این زمینه بر مبنای «نظریه‌قصدی-زمینه‌گرای اریک‌‌هیرش» است. در همین‌راستا، سوالی‌که در پی پاسخ بدان هستیم عبارت‌است از اینکه «زمینه‌های شکل‌گیری ایده‌تغییر پوشش‌ایرانیان در دوره رضاشاه چیست و قصد و نیت رضاشاه از تغییردادن پوشش‌ایرانیان پس‌از آغاز سلطنت چه‌بوده است؟» نتایج حاصل از تحقیق که با تطبیق‌داده‌های تاریخی در قالب روش تحلیلی- توصیفی و بر مبنای نظریه هیرش با بررسی زمینه و متن بدست آمده، نشان می‌دهد که تحولات دوران‌قاجار، رشد نوگرایی، زمینه‌های زندگی‌فردی پیشاسلطنت رضاشاه، در کنار زمینه‌های‌سیاسی و محیطی دوران‌پس از سلطنت‌او در شکل‌گیری «ایده تغییر پوشش‌ایرانیان»، در افق‌دید رضاشاه تأثیر مستقیم داشته‌است. در ارتباط با نیات رضاشاه نیز آنچه حاصل شد عبارت است از اینکه ملت‌‌سازی، وحدت ملی و بقای حاکمیت پهلوی، کاهش نفوذ اسلامگرایان، غربی‌شدن به مثابه رفع پیش‌شرط‌های توسعه و رهایی از حقارت مورد تصور پهلوی اول به‌قیمت تحقیر هنجارهای سنتی، از جمله مقاصد اصلی رضاشاه در تغییر سبک پوشش شهروندان‌ایرانی بوده است.

کلیدواژه‌ها