تحلیل مضمونی توسعه سیاسی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه معارف، دانشگاه علم و صنعت ایران

2 استادیار گروه مطالعات اجتماعی، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، تهران، ایران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد علوم سیاسی و روابط بین الملل، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد الکترونیکی

چکیده

چکیده
ماهیت قانون اساسی یک کشور و امکانات قانونی ناشی از آن از یک طرف و عملکرد سیاستگذاران، مجریان و ناظران قانون از طرف دیگر، می‌تواند نقشی سرنوشت‌ساز در توسعه کشور داشته باشد‌. در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران که ملهم از آموزه‌های دین اسلام است، ضمن تأکید بر رعایت تعادل میان نیازهای مادی و معنوی و رعایت موازین و ضوابط اسلامی در همه امور کشور، بر پیشرفت همه ‌جانبه کشور تأکید شده است. اینکه چه ظرفیت‌های قانونی برای توسعه سیاسی وجود دارد؟ سؤالی است که ما را به راهکارهای دقیق و قابل تحقق‌ برای نیل به توسعه سیاسی می‌رساند.
بر همین اساس مسئله اصلی این پژوهش شناسایی صورت‌بندی توسعه سیاسی در قانون اساسی ج.ا.ایران است که به ظرفیت‌ها و امکانات قانونی توسعه سیاسی پرداخته است. امکانات و ظرفیت‌هایی که مسئله اصلی، به فعلیت رساندن آنهاست. برای این منظور با استفاده از روش تحلیل مضمون شبکه‌ای، مضامین مرتبط با توسعه سیاسی در قانون اساسی شناسایی و تحلیل شده است. قانون اساسی ج.ا.ایران، با تأکید بر مفاهیمی مانند حاکمیت مردم در طول حاکمیت خداوند، نظارت‌پذیری همه ارکان حاکمیت، مشارکت سیاسی مؤثر، تأمین آزادی‌های سیاسی- اجتماعی و ارتقای سطح آگاهی‌های عمومی، زیربنای قانونی را برای ایجاد توسعه‌ سیاسی فراهم کرده که باید از سوی حاکمیت و مردم مورد پذیرش و عمل قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


1-    اسمیت، فیلیپ جی (1377) فلسفه آمورش و پرورش، ترجمه سعید بهشتی، مشهد: به­نشر(آستان قدس رضوی).
2-    خرمشاد، محمدباقر (1382) ضرورت راهبردی توسعه سیاسی در ج.ا.ایران، فصلنامه مطالعات راهبردی، دوره 6، شماره 21، صص 102-87.
3-    قانون اساسی ج.ا.ایران.
4-    قوام، عبدالعلی (1371) توسعه سیاسی و تحول اداری. تهران: نشر قومس.
5-    وینسنت، آندرو (1381) نظریه های دولت، ترجمه حسین بشیریه، تهران: نشر نی.
6-    هاشمی، سید محمد، حقوق اساسی ج.ا.ایران (1396)، جلد اول، چاپ چهاردهم، تهران: نشر میزان.
7-    هانتینگتون، ساموئل (1370) سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی، ترجمه محسن ثلاثی. تهران: نشر علم.
8-    هیوود، اندرو (1397) سیاست، ترجمه عبدالرحمن عالم، چاپ هشتم، تهران: نشر نی.
 
منابع لاتین
1-   Attride-Stirling, Jennifer (2001) Thematic Networks: An Analytic Tool for Qualitative Research Article in Qualitative Research 1(3):385-405 · December 2001.
2-   Boyatzis, Richard E. (1998) Transforming Qualitative Information: Thematic Analysis and Code Development, USA: Case Western Reserve University.
3-   Garner, Bryan A. (1997)  Black's Law Dictionary, USA: Thomson press.
4-   Namey, E., Guest, G., Thairu, L. & Johnson, L. (2007), “Data Reduction Techniques for Large Qualitative Data Sets”, In Guest G. & MacQueen K. M. (Eds.), Handbook For Team-Based Qualitative Research (Pp. 137-162), United Kingdom: AltaMira Press.