تحلیل مفهوم (ولایت فقیه) در اندیشه سیاسی عصر مشروطه؛ مطالعه مقایسه- ای دیدگاه های آیات عظام شیخ فضل ا... نوری، آخوند خراسانی و محمدحسین نایینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 علوم انسانی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزادشهر - علوم سیاسی گرایش اندیشه های اسلامی

2 استادیار گروه علوم سیاسی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزاد شهر ، گلستان ، ایران

10.30510/psi.2022.338228.3368

چکیده

این تحقیق با هدف تحلیل مفهوم ولایت فقیه دراندیشه سیاسی عصرمشروطه:مطالعه مقایسه ای دیدگاه های آیات عظام شیخ فضل الله نوری،آخوندخراسانی ومحمدحسین نائینی انجام شده است.روش پژوهش حاضرروش کیفی وبه شیوة مرورمتون و اسناد کتابخانه ای است. ولایت فقیهان ازمسائل مهم تاریخ مشروطه است که هنوزنسبت به دیدگاه بعضی ازشخصیت ‌های آن زمان راجع به موضوع یادشدها بهام ‌هایی برای برخی ازمورخان وجوددارد.از شخصیت‌ هایی که ‌اندیشه‌های آنها نیاز به شرح و بیان شفاف وتحقیق دقیق داردآیت‌الله شیخ فضل‌الله نوری،محمد حسین نائینی وآخوندخراسانی است. دراین زمینه دودیدگاه وجوددارد:یکی دیدگاه مخالفان است که شخصی مانندشیخ فضل الله نوری رامدافع سلطنت اسلامیه می‌دانندودوم دیدگاه مختاروموافق است که ایشان راطرفدارجدی ولای فقیه می‌بینند. این اتهامات،درست ماننداتهاماتی بودکه برشخصیتی مانند آخوندخراسانی زدندوایشان راضد ولایت فقیه،معرفی کردند.هر چندکه عملکردآخوندخراسانی اثبات کرده که آن مرحوم،از جهت نظری و عملی،سخت به ولایت فقیه معتقد وعامل بودوبه عنوان ولی فقیه،شاه مملکت راخلع نموده، نماینده‌ منتخب مردم را تکفیروازمجلس اخراج کردودراین راه،استقامت نمود.اگرچه این پژوهش مختص به میرزای نائینی،آخوندخراسانی وشیخ فضل الله نوری است ولی ازآنجا که تقابل این دو اندیشه ازجهتی تقابل طیف محقق خراسانی وطیف شیخ نوری است، لذاقابلیت مراجعه رادارد.به علاوه تاثیرآخوندخراسانی برنائینی هم قابل انکار نیست.لذا بین کلیت نوآوری های نائینی با افکار خراسانی غرابت تام وبیگانگی کامل نمی توان قائل شد.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار