تاثیرگفتمان غرب ستیزی و بازگشت به خویشتن روشنفکری دهه 40 و50 ایران بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی در زمینه پرونده هسته‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه شناسی سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

2 دانشیار گروه جامعه شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رودهن،تهران،ایران

3 استادیار گروه جامعه شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رودهن، تهران، ایران

چکیده

این مقاله، ریشه‌های فکری و معرفتی آنچه به عنوان «سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران» شناخته می شود با مطالعه ی موردی «پرونده ی هسته ای» در اندیشه و عمل گفتمان حاکم بر روشنفکری دهه چهل و پنجاه ایران، تبیین و تحلیل می کند. به عبارت بنیانی‌تر، «نسب شناسی» یا «تبارشناسی» فکری اندیشه وعمل جمهوری اسلامی ایران درزمینه ی‌ سیاست خارجی، موضوع این تحقیق است.روش تحقیق این پژوهش کیفی با رویکرد انتقادی روش «تحلیل گفتمان» است که از روش «لاکلا و موفه» برای تجزیه و تجلیل داده ها استفاده می شود.آنچه به عنوان نتیجه این مقاله براساس تحلیل گفتمانی لاکلا و موفه، استنتاج می گردد این است که گفتمان غرب ستیزی به دلیل قابلیت دسترسی و اعتبار با دال مرکزی بومی گرایی توانست ضمن غیریت سازی با گفتمان شاه از یکسو و غرب از سوی دیگر در فضای فرهنگی و اجتماعی ایران بر گفتمان های بدیل غالب شود. الگوی چالش مقاومت ایران هسته ای بر اساس گفتمان بازگشت به خویشتن و غیریت سازی با غرب را می توان چنین شرح داد که جمهوری اسلامی نه تنها وابستگی به هیچ‌یک از ابرقدرتها را منطقی و اصولی نمی‌داند، بلکه برای از بین بردن نظام موجود حاکم بر روابط بین‌الملل تلاش و مبارزه می‌کند.

کلیدواژه‌ها