بررسی و تحلیل زمینه ها و نقش جنبش دهقانی در مشروطیت گیلان براساس نظریه بسیج منابع

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته مسائل ایران، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استاد گروه علوم سیاسی، گرایش اندیشه های سیاسی، دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران

3 دانشیار گروه علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

چکیده:

گیلان، پس از تهران و آذربایجان در سیر مشروطه خواهی و استقرار نظام مشروطیت در ایران نقش اساسی ایفا کرده است. برخلاف سایر مناطق کشور که طبقه متوسط، راهبر انقلاب مشروطه بوده است در گیلان جنبش دهقانی در تمامی مراحل اعتراض، اجتماع و حرکت به سمت فتح تهران حضور پررنگ داشته و این کنش فعالانه با اشتراک منافع انجمن ها، کمیته ها و احزاب سیاسی شهری در یک راستا قرار یافت. از این رو این پژوهش با هدف بررسی زمینه ها و نقش جنبش دهقانی در فرآیند مشروطه خواهی گیلان شکل گرفته است. این مقاله با روش تحلیلی_تاریخی ضمن گردآوری داده ها لازم پیرامون نحوه شکل گیری و نقش آفرینی جنبش دهقانی در مشروطه گیلان براساس مدل بسیج منابع چارلز تیلی می کوشد زمینه ها و مدل بازیگری دهقانان گیلانی را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که مشارکت دهقانان گیلانی، در مشروطیت به میزان آگاهی آنان از اهداف مشروطه باز نمی گردد. دهقان گیلانی بطور کلی مفهوم مشروطه و نظام ایده آل منتج از آن را نمی شناخت. سابقه شورش های دهقانی در این منطقه، محیط جغرافیایی متفاوت، اشتراک منافع بر سر زمین، ظلم بی حد ملاکین، ارتباط با انجمن ها و بهره بردن احزاب از دهقانان فرآیند بسیج این جنبش به حساب می آید.

کلیدواژه‌ها

ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران
دوره 5، شماره 8
آبان 1401
صفحه 2604-2630

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار