2
استاد گروه علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی
3
مدیر گروه علوم سیاسی
10.30510/psi.2023.343538.3489
چکیده
مواجهه کشورهای اسلامی با مدرنیته به طرق متعددی بر جایگاه زنان در این جوامع اثر گذاشته است. اسلام سیاسی تلاش کرده تا پاسخ‌های متعددی را برای تضادهای ناشی از مواجهه با اندیشه‌های غربی و تأثیر آنها بر گفتمان زن در جامعة اسلامی فراهم سازد. این پاسخ‌ها در طیفی از پذیرش کامل آموزه‌های لیبرال‌دموکراسی و فمینیسم تا نفی مطلق آنها در قالب اسلام طالبانی را شامل می‌شوند. هریک از کشورهای اسلامی تحولات تاریخی و مختصات فرهنگی خاص خود را دارا هستند و این امر نیز به چگونگی مفصل‌بندی گفتمان یاد شده در هریک از جوامع اسلامی اثر گذاشته است. سوال این است که با توجه به آموزهای اسلام شیعی و تحولات معاصر چه گفتمانی می‌تواند پاسخ‌گوی مسائل زنان در جامعة ایرانی به خصوص بحث ارزش زن در جامعه باشد؟ پژوهش حاضر رویکرد «حکمت‌بنیان» را که به لحاظ نظری منتج از آموزه‌های اسلام سیاسی به خصوص رهبران انقلاب اسلامی یعنی امام خمینی و مقام معظم رهبری است معرفی می‌نماید. با توجه به اینکه رویکرد حکمت بنیان در تحلیل پدیده تقسیم کار جنسیتی از نظریه‌های تک علتی فاصله می‌گیرد، بر مبانی اسلامی قرار گرفته و در نهایت متاثر از تحولات اسلام سیاسی معاصر است؛ فرضیة این است که این رویکرد پاسخی مناسب برای مسائل زنان به خصوص ارزش زن در جامعة اسلامی_ ایرانی فراهم می‌نماید. این پژوهش با رویکری نظری – تاریخی تلاش می‌کند داده‌هایی که بر اساس روش کتابخانه‌ای جمع‌آوری شده‌اند به شیوه‌ای توصیفی – تحلیلی و با استفاده از تحلیل گفتمانی به نتیجه برساند. کلیدواژه‌ها: اسلام سیاسی، جنسیت، فمینیسم، گفتمان، حکمت‌بنیان
)