چالش‌های حاکم بر همه پرسی در جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق عمومی واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی ، یزد ، ایران

2 عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی ،دانشگاه شهید بهشتی،تهران،ایران(نویسنده مسئول)

3 عضو هیات علمی واحد یزد ، دانشگاه آزاد اسلامی ، یزد ، ایران

10.30510/psi.2023.273848.1556

چکیده

شاید اینطور تصور می‌شود که برگزاری همه‌پرسی در مورد موضوعات مختلف حتما و قطعا خوب است چون نظر مردم در آن لحاظ می‌شود. اما بررسی برخی همه‌پرسی‌ها در جهان و کشورهای به‌اصطلاح مترقی نشان می‌دهد، رجوع به آرای مردمی آن هم درهر زمینه‌ای نه‌تنها مفید نیست بلکه می‌تواند تبدیل به یک چالش برای آن جوامع تبدیل شود. سال 2009 ثابت شد که چگونه پیشنهاد یک حزب کوچک، می‌تواند الهام‌بخش یک ملت برای گرفتن تصمیمی غلط و اشتباهی عجیب‌وغریب باشد. پس از سؤال درباره ساخت وساز مناره‌ها در مساجد از سوی یک حزب راستگرا 57، 5درصد از رأی‌دهندگان سوئیسی متقاعد شدند به نفع ممنوعیت ساخت این سازه‌ها رأی دهند. درنهایت این ممنوعیت، به‌عنوان قانونی بیهوده و عقب‌مانده، وارد قانون اساسی سوئیس شد. در آن زمان 150مسجد در سوئیس وجود داشت و تنها 2 مسجد دارای مناره بودند! . در حالی که برخی صاحبنظران امور سیاسی، نظرخواهی از مردم در موارد حساس را در شرایط کنونی کشور راهگشا می‌دانند، عده‌ای دیگر بهره گیری از آن را زمینه ساز خدشه دار شدن اقتدار و قطعیت حاکمیت در تصمیم گیری ها تلقی می‌کنند. پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی به این دستاورد مهم رسده است که اگرچه همه پرسی به عنوان ابزاری قانونی در اصل ۵۹ قانون اساسی به رسمیت شناخته شده است با این حال سال‌ها است عملیاتی سازی آن در کشورمان، با چالش‌هایی جدی مواجه است. موانع غیرملموس و ناشی از ذهنیت کنشگران سیاسی، استفاده از این ظرفیت قانونی را به «تابویی» تبدیل کرده که شکستن آن دشوار به نظر می‌رسد.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار